Ένα ερώτημα που γεννάται μετά τη φαρσοκωμωδία, αλλά και τα τραγικά γεγονότα (βλέπε επίθεση στο σπίτι του Παναγιώτη Αναστόπουλου) των τελευταίων εβδομάδων είναι το εξής: Πώς, μ’ αυτά τα δεδομένα, θα προσελκύσει το ελληνικό μπάσκετ επενδυτές ικανούς να αλλάξουν το στάτους του; Να το πούμε αλλιώς: Ποιος ισχυρός, οικονομικά, παράγοντας θα επενδύσει, σε μία χώρα που καταρρέει οικονομικά, σε ένα προϊόν που και υποβαθμισμένο είναι και το ίδιο στραπατσάρει τη δημόσια εικόνα του;
Οι φανατικοί φίλοι του μπάσκετ ονειρεύονται ένα πρωτάθλημα από τα παλιά. Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, ΑΕΚ έχουν και το ειδικό βάρος και τα ισχυρά αφεντικά. Το όνειρο, λοιπόν, είναι να συμβεί κάτι αντίστοιχο σε ομάδες με ισχυρό brand name και ιστορία στο χώρο του μπάσκετ: Άρης, ΠΑΟΚ, Πανιώνιος, Ηρακλής (που όλα δείχνουν ότι θα επανέλθει στα «σαλόνια»), Περιστέρι. Όλα αυτά, την ώρα που ομάδες με μικρότερη ιστορία και «όνομα», έχουν ήδη ισχυρά αφεντικά. Βλέπε Προμηθέα Πατρών, Ήφαιστο Λήμνου.
Ένα τέτοιο πρωτάθλημα, θα είχε άλλο στάτους, άλλο ειδικό βάρος. Πιο δυνατό, με καλύτερες οικονομικές απολαβές, δε θα ήταν, στο βαθμό που είναι τώρα τουλάχιστον, ένα «γήπεδο» για να «παίζουν» Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός, πολλάκις και με τις τύχες άλλων ομάδων. Όμως, με τα όνειρα δε διορθώνεται η κατάσταση. Είναι εφικτό το παραπάνω;
Με τις παρούσες συνθήκες, όχι. Άλλη η Ελλάδα τότε, φυσικά, όταν (νομίζαμε ότι) υπήρχε χρήμα. Η οικονομική κατάσταση της χώρας, οι φορείς που είτε αδιαφορούν (Πολιτεία), είτε εξελίχθηκαν σε βαρίδιο (ΕΟΚ), είτε παραμένουν θεατές πίσω από τα τσιτάτα τύπου «μόνο η Πολιτεία μπορεί» (ΕΣΑΚΕ), το «κλειστό κλαμπ» της Ευρωλίγκας, το φορολογικό καθεστώς, που αποτρέπουν επενδύσεις, τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ομάδες με ιστορία και «φανέλα» (Άρης, ΠΑΟΚ οι πρώτοι), δεν αποτελούν σύμμαχο στην ανάπτυξη του πρωταθλήματος. Όταν, δε, οι ίδιοι οι «μεγάλοι» μετατρέπουν το πρωτάθλημα σε επιθεώρηση, η κατάσταση μοιάζει μη αναστρέψιμη. Είναι;
Το τηλεοπτικό
Πώς, όταν υπάρχει διαχωρισμός σε όλα τα επίπεδα, θα πάει μπροστά το μπάσκετ; Πέρα από τις διαμάχες και τα κωμικοτραγικά, ρίξτε μια ματιά στα δεδομένα του τηλεοπτικού ζητήματος. Είναι να… σου πέφτουν τα μαλλιά όταν βλέπεις ότι για το ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα της Super League 2 (Β’ Εθνικής… στην αργκό) έχει εγκριθεί κονδύλι 5.5 εκατομμυρίων ευρώ! Πόσα πήραν οι 11 από τις 14 ομάδες της Basket League; Κοντά στα 1.7 εκατομμύρια ευρώ. Μην πιάσουμε τη Super League. Κι εκεί δεν υπάρχει ενιαίο τηλεοπτικό συμβόλαιο, αλλά τα εκατομμύριά τους τα παίρνουν και οι «μικρότερες» των ομάδων. Οι χαώδεις διαφορές έχουν δύο «πατέρες». Τη μεγαλύτερη δημοφιλία του ποδοσφαίρου (όχι όμως για τόσο μεγάλη «ψαλίδα) και την ανικανότητα του μπάσκετ να πλασάρει το προϊόν του.
Όμως, πώς να το πλασάρει ιδανικά όταν του λείπει η ομοψυχία; Σε ένα πακέτο χωρίς ΠΑΟ, ΟΣΦΠ, ΑΕΚ και με ομάδες όπως ο Άρης και ο ΠΑΟΚ «ξεδοντιασμένες», πόσο καλύτερα μπορού(σα)ν να είναι τα οικονομικά δεδομένα; Υπάρχουν κι άλλα που προκαλούν θλίψη. Πρώτον, ότι ουσιαστικά η ΕΡΤ παίρνει την Basket League μετά από κρατικές παρεμβάσεις (κοίτα που το μπάσκετ βρέθηκε να χρωστάει και χάρη…) και δεύτερον, ότι χωρίς αυτά τα ψίχουλα που παίρνουν, πολλές ομάδες δεν έχουν καν τη δυνατότητα να επιβιώσουν.
Οι αλλαγές
Πέρα από το τηλεοπτικό, πολλά πρέπει να αλλάξουν στο ελληνικό μπάσκετ. Και στην παρούσα φάση, αυτό δε γίνεται χωρίς να αναλάβουν πρωτοβουλίες οι «δύο» του λεκανοπεδίου. Έτσι κι αλλιώς, ως δυνατοί, αυτοί ελέγχουν και τα κέντρα αποφάσεων, οπότε οφείλουν να σταματήσουν να βλέπουν τι τους βολεύει και να συνδράμουν ώστε να μείνει ζωντανό το πρωτάθλημα. Εκτός κι αν δεν τους ενδιαφέρει και θέλουν να παίζουν μόνο στην Ευρωλίγκα, ή και κάπου αλλού. Χωρίς ακόμα να πάμε στα επιμέρους θέματα, ιδού μερικές αλλαγές που θα έφερναν νέο άνεμο.
1) Η αλλαγή στο καθεστώς της διαιτησίας είναι ένα «πρέπει», αφού δε νοείται να μην έχουν λόγο στο συγκεκριμένο θέμα αυτοί που απαρτίζουν το πρωτάθλημα. Αν δεν είναι εφικτό η διαιτησία να φύγει από την ΕΟΚ (ναι, είναι και θέμα κράτους, αλλά το κράτος κάποιος πρέπει να το «πιέσει»), είναι 100% αναγκαίο να «μπει» ο ΕΣΑΚΕ στην ΚΕΔ. Να διοικούν και να αποφασίζουν ολοκληρωτικά «άλλοι» σε ένα τόσο λεπτό κομμάτι του επαγγελματικού μπάσκετ, είναι αδιανόητο και πλέον μη αποδεκτό. Το συγκεκριμένο μοντέλο της ΚΕΔ είναι ξεπερασμένο (και να ήταν το μόνο…) και η έλευση ενός ξένου αρχιδιαιτητή δε μοιάζει με κακή ιδέα. Η καχυποψία οδηγεί τους περισσότερους σε κακά «σενάρια» όταν γίνονται ακόμα και ανθρώπινα λάθη. Και έχουν δοθεί (πάρα) πολλές αφορμές για να υπάρχει αυτή η καχυποψία…
2) Τζόρντι Μπερτομέου στην Euroleague Basketball, Πατρίκ Κομνηνός στο Basketball Champions League. Έχουν ως αποκλειστική εργασία τις συγκεκριμένες θέσεις; Ναι, και πληρώνονται αδρά γι’ αυτό, όπως και πρέπει. Στην Ελλάδα αυτά είναι… ξένες γλώσσες, αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να μάθουμε να τις μιλάμε. Η ΦΙΜΠΑ επέλεξε Έλληνα παράγοντα για να ξαναστήσει τη μεγάλη διοργάνωσή της (η πρόοδος του Τσάμπιονς Λιγκ μέσα σε τρεις σεζόν είναι ραγδαία) και η ελληνική Α1 δεν μπορεί να βρει έναν άνθρωπο για να ρίξει στο τραπέζι μερικές νέες ιδέες και να παρουσιάσει κάποια καινούργια πράγματα. Για το προκείμενο, λεφτά υπάρχουν, αφού και η πλειοψηφία του δ.σ. του ΕΣΑΚΕ είναι έμμισθη, και οι ομάδες καλούνται να πληρώσουν ένα κάρο πρόστιμα ως τιμωρίες.
3) Μάρκετινγκ, αυτός ο ξένος… Άγνωστη λέξη στο ελληνικό επαγγελματικό μπάσκετ, σε μία εποχή που είναι το «Α» και το «Ω», ειδικά σε περίοδο οικονομικής κρίσης, ακόμα πιο ειδικά σε προϊόντα που… δεν πουλάνε από μόνα τους. Η πρόσληψη επαγγελματιών – εξπέρ του είδους είναι εκ των ων ουκ άνευ, γιατί υπάρχουν άνθρωποι στο συγκεκριμένο κομμάτι που (είναι τόσο ικανοί, ώστε να) πουλάνε πάγο σε Εσκιμώους. Κι ας χρειαστεί μία οικονομική θυσία, όπως και στα θέματα του προέδρου και του αρχιδιαιτητή. Τα κέρδη που θα πάρουν πίσω οι ομάδες είναι (υπερ)πολλαπλάσια από τους μισθούς που θα πληρώνονται οι κατέχοντες αυτά τα πόστα.
4) Μία μεγάλη… παρένθεση είναι και η αλλαγή καθεστώτος και στην ΕΟΚ. Παρένθεση, επειδή δεν ψηφίζουν οι ΚΑΕ στις εκλογές, αλλά οι Ενώσεις. Όμως, ποιος διαφωνεί ότι η Ομοσπονδία κινεί τα νήματα και στο επαγγελματικό μπάσκετ; Η συντριπτική πλειοψηφία του μπασκετικού κόσμου φωνάζει, όμως όταν φτάνει η ώρα της κάλπης, όλοι είναι εξαφανισμένοι και ο Γιώργος Βασιλακόπουλος βγαίνει (και ξαναβγαίνει) με ποσοστά μονάρχη. Δεν το χωράει ο νους ότι είναι ο μοναδικός υποψήφιος. Γίνεται μεγάλη κουβέντα για να βγουν μπροστά μεγάλες δόξες του αθλήματος, προς το παρόν, όμως. δεν κινείται φύλλο. Προ λίγων εβδομάδων, και μόνο στο άκουσμα του ενδεχομένου να μπει υποψήφιος ο Παναγιώτης Γιαννάκης, προκλήθηκε κύμα ενθουσιασμού. Είναι κι αυτό το «για να βάλει κάποιος υποψηφιότητα πρέπει να έχει διατελέσει σε δ.σ. για δύο χρόνια», που μοιάζει «κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα των διοικήσεων – δυναστειών των ελληνικών ομοσπονδιών. Είναι βαθιές οι ρίζες (κοντά μισό αιώνα) της «κυβέρνησης» της ΕΟΚ, όμως αν δε γίνει από κάπου η αρχή, θα μείνει μόνο το… κράξιμο.
Ο παρονομαστής
Υπάρχουν κι άλλα σοβαρά θέματα (όπως η παραγωγική διαδικασία), όμως η αρχή πρέπει να γίνει από τα «χοντρά». Ποιος είναι ο κοινός παρονομαστής των παραπάνω αλλαγών; Φρέσκα μυαλά, νέες ιδέες και κυρίως σύμπνοια των ομάδων. Και όταν αναφερόμαστε σε σύμπνοια, δε λέμε να γίνουν ξαφνικά… κολλητοί Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός. Αυτό δε θα γίνει ποτέ. Αλλά να ενδιαφερθούν για το καλό του πρωταθλήματος. Θα βοηθήσει και τους ίδιους στο μεγάλο, γι’ αυτούς, «κάδρο», την Ευρωλίγκα.
Άκρως απαραίτητα τα παραπάνω, για να μείνει, αρχικά, το ελληνικό μπάσκετ ζωντανό, αλλά και (για να επιστρέψουμε στο θέμα της εισαγωγής) για να προσελκύσει νέους επενδυτές. Ας μη γελιόμαστε, υπό άλλες συνθήκες, τα προβλήματα, για παράδειγμα, που αντιμετωπίζει ο Ολυμπιακός, ακόμα και η πρόθεση αποχώρησής του, θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνητρο για ισχυρούς οικονομικά παράγοντες, ώστε να μπουν στο μπάσκετ, με την ελπίδα της αλλαγής του στάτους κβο. Ομάδες με μεγάλο ειδικό βάρος… υπάρχουν διαθέσιμες για επένδυση. Και με δυνατό τον (σε πρώτη φάση) «δεύτερο πόλο» της Α1, η απώλεια ενός μεγέθους σαν τον Ολυμπιακό ξεπερνιέται πιο εύκολα. Με τα σημερινά δεδομένα, όχι.
Οι υπόλοιπες ομάδες, βέβαια, δεν είναι άμοιρες ευθυνών. Δεν πρέπει να κρύβονται πίσω από την αδιαφορία των δύο «μεγάλων», ή τη λαίλαπα της οικονομικής κρίσης. Σε μία σοβαρή χώρα, η πλειοψηφία των ΚΑΕ θα υπερψήφιζε χθες (9/5) τη διακοπή του πρωταθλήματος, μετά απ’ όσα έγιναν. Κι ας υπήρχε η αίσθηση ότι ο Ολυμπιακός το ζητά για να μη διασταυρωθεί στα πλέι οφ με τον Παναθηναϊκό, και πιεστεί να υλοποιήσει τη δέσμευσή του ότι δε θα παίξει χωρίς ξένους διαιτητές. Οι ίδιες οι υπόλοιπες ΚΑΕ έπρεπε να προτείνουν το παραπάνω. Όχι, δε θα ήταν δυσφήμιση του προϊόντος (αυτή είναι ήδη σε εξέλιξη), αλλά μία δυνατή φωνή ότι «δεν πάει άλλο». Πώς, όμως, να το κάνουν, όταν οι περισσότεροι τρομάζουν και μόνο στην ιδέα να πληρώσουν ακόμα ένα μηνιάτικο σε παίκτες και προπονητές;
